«Είναι εύκολο να ερωτευτείς κάποιον΄;» ρώτησε ο Χ.
«Αν υπάρχει χημεία, όλα γίνονται. Χημεία θα πει μαγεία, είναι η μαγεία που ζωντανεύει τα αστέρια και κινεί το σύμπαν».
Η Λ πήρε τη σκυτάλη της συζήτησης «Να, σκεφτείτε εμένα, δεν πέρασε μια ώρα απο τότε που τον γνωρίσα και… ήμουν ήδη ερωτευμένη μαζί του. Με το πρώτο χαμόγελο, δεν είχε κάνει μιλήσει!».
Σε κάποιους μπορεί να ακούγεται σαν μια περίεργη δήλωση αυτή της Λ, αλλά σας διαβεβαιώνω ότι για πολλούς δεν είναι καθόλου.
Ένας αγαπημένος φίλος παραπονιόταν σχεδόν καθημερινά και επαναλάμβανε κατά λέξη «πάντα τις ερωτεύομαι όλες!».
Ε, Λοιπόν, το να ερωτεύεσαι εύκολα δεν είναι σπάνιο φαινόμενο, το αντίθετο!
Ας ξεκινήσουμε από αυτή την ιδέα: το να ερωτεύεσαι είναι υπέροχο πράγμα. Οι συναισθηματικές μας άμυνες είναι μειωμένες, επομένως είμαστε έτοιμοι να υποδεχτούμε κάποιον για να μοιραστούμε χρόνο και εμπειρίες.
Μερικοί άνθρωποι όμως τυχαίνει να ερωτεύονται εύκολα χωρίς να έχουν ενθάρρυνση από το αντικείμενο της αγάπης τους.
Άλλοι πάλι, χρειάζονται χρόνο για να ερωτευτούν, να γνωριστούν και να σιγουρευτούν πριν αφεθούν στον άλλο.
Και στις δύο περιπτώσεις, το να ερωτευόμαστε ή, γενικότερα, ο έρωτας, έχει να κάνει πολύ με τον εσωτερικό μας κόσμο, με αυτό που συμβαίνει μέσα μας.
Τι συμβαίνει άραγε μέσα σε εκείνους που ερωτεύονται αμέσως ;
Κάποτε μια κυρία είχε πει πως είχε ερωτευτεί τον άντρα της τόσο πολύ που τον ακολουθούσε όπου και να πήγαινε. Αυτή της η δήλωση μου είχε φέρει στο μυαλό τις αγριόχηνες του Konrad Lorenz (Αυστριακός ορνιθολόγος και ζωολόγος που γεννήθηκε το 1903 και πέθανε το 1989).
Πάμε να μιλήσουμε για την βιολογία;
Το impinting, στη ζωολογία, είναι ένα φαινόμενο που παρατηρήθηκε για πρώτη φορά στην αγριόχηνα (Anser anser). Είναι μια συγκεκριμένη μορφή μάθησης που λαμβάνει χώρα σε μια περίοδο που ονομάζεται «ευαίσθητη φάση» ή «κρίσιμη περίοδος». Η αγριόχηνα, λίγο μετά τη γέννησή της, αναγνωρίζει στο πρώτο αντικείμενο που βλέπει τη φιγούρα της προσκόλλησης της, χάρη στην οποία θα μπορέσει να αναπτυχθεί και να αυτοπροσδιοριστεί. Με την αποτύπωση, η χήνα θα μπορεί να αναγνωρίσει τα μέλη του είδους της και να αυτοπροσδιοριστεί, θα μπορέσει να δημιουργήσει κοινωνικούς δεσμούς και στη συνέχεια να έχει σεξουαλική ζωή. Όταν ερωτευόμαστε τόσο εύκολα, συμπεριφερόμαστε λίγο σαν αυτή τη χήνα που πρέπει να ορίσει την ύπαρξη της.
Σε αντίθεση με τη χήνα, προσπαθούμε να προσδιοριστούμε μέσω της αγάπης.
Μετά τη γέννησή μας, η φιγούρα της προσκόλλησής υποτίθεται ότι θα καλύψει κάθε σωματική και συναισθηματική μας ανάγκη.
Αν η αγάπη που λάβαμε από τους γονείς μας δεν ήταν απόλυτα σύμφωνη με τις συναισθηματικές μας ανάγκες, έχει δημιουργηθεί ένα είδος τρύπας/κενού μέσα μας που προσπαθούμε να γεμίσουμε μέσω του άλλου.
Έτσι, ένα ιδιαίτερο χαμόγελο, σήματα που λαμβάνονται από το ασυνείδητό μας ή απλά μια έντονη ευγένεια, επιτεύγματα, αίσθηση προστασίας... μπορεί να μας πυροδοτήσουν έναν έντονο ερεθισμό.
Σε γενικές γραμμές ερωτευόμαστε αυτούς που αντιστοιχούν σε αυτό το νοητικό μοντέλο αγάπης που μάθαμε στην παιδική μας ηλικία. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλές γυναίκες βρίσκονται παντρεμένες με έναν άντρα που, κατά κάποιο τρόπο, μπορεί να τους θυμίζει τον πατέρα τους... και πολλοί άντρες με γυναίκα που μπορεί να τους θυμίζει την μητέρα τους. Τι γίνεται όμως όταν ο έρωτας είναι καταβάθος εξάρτηση;
Ο Κ έλεγε πάντα πως δεν έχει κανένα λόγο να ερωτευτεί. Τον βασανίζει ο έρωτας, χάνει τον εαυτό του και ψάχνει να τον βει μέσα από την γυναίκα που ερωτεύεται, «καλύτερα μόνος παρά να παθαίνω πανικούς γιατί δεν ξέρω που είναι», λέει και στριφογυρίζει το σώμα του στην πολυθρόνα.
Όταν ο έρωτας αποκτά μια πιο παθολογική χροιά, μπορούμε να μιλάμε για συναισθηματική εξάρτηση. Υπάρχουν άνθρωποι που, λόγω χαμηλής αυτοεκτίμησης και έλλειψης αυτοπροσδιορισμού, τείνουν να ερωτεύονται και να αναπτύσσουν μια συναισθηματική εξάρτηση πολύ γρήγορα, πριν προλάβει κάποιος να τους δείξει στοργή ή ενδιαφέρον ή με την παραμικρή ένδειξη ενδιαφέροντος και φροντίδας βουτούν στον αστερισμό του έρωτα.
Σε αυτή την περίπτωση, στη βάση υπάρχει ένα μεγάλο συναισθηματικό κενό που, μέσα από την αγάπη και τη σχέση με τον άλλο, το άτομο προσπαθεί απεγνωσμένα να καλύψει.
ΠΡΟΣΟΧΗ, Το να χορτάσεις ένα συναισθηματικό κενό που ανήκει στο παρελθόν είναι εντελώς αδύνατο.
Αυτό το κενό πρέπει να θεραπευθεί και όχι να καλυφθεί. (θεραπεύω σημαίνει αντέχω...)
Το να προσπαθεί κάποιος να καλύψει ένα συναισθηματικό κενό που γεννήθηκε στην παιδική ηλικία μοιάζει λίγο με το να θέλει να γυρίσει τον χρόνο πίσω για να δώσει αγάπη στο αγόρι ή στο κορίτσι που ήταν. Οι συναισθηματικές πληγές του παρελθόντος πρέπει να επεξεργασθούν, να κατανοηθούν και να γίνουν αποδεκτές.
Μόνο τότε θα είναι δυνατή η δημιουργία υγιών δεσμών. Δεν μπορούν να δημιουργηθούν υγιείς σχέσεις όταν πρόκειται για εθισμό, ακόμη και όταν πρόκειται για μια συγκρουσιακή σχέση. Και όταν μιλώ για συγκρουσιακή συναισθηματική εξάρτηση, μιλώ για μια εξάρτηση που δημιουργείται από έναν ισχυρό και ξαφνικό έρωτα, που οδηγεί σε σχέση και όταν το πάθος εξαφανίζεται, ο εθισμός παραμένει. Η σχέση βιώνεται με εντελώς δυσλειτουργικό τρόπο, Όσοι υποφέρουν από συγκρουσιακή συναισθηματική εξάρτηση παραμένουν κυριολεκτικά φυλακισμένοι σε μια σχέση που δεν θέλουν!
«Δεν σε αντέχω αλλά δεν μπορώ να σε αφήσω» λέει η Π στον Γ. Ο συναισθηματικός εθισμός συμβαδίζει με τον φόβο της μοναξιάς, έτσι κάποιος ερωτεύεται γρήγορα ακόμα και για να ξεφύγει από την πιθανότητα να μείνει μόνος. Σε σχέση με τις λάθος επιλογές και την μεγάλη ανάγκη κάποιον ανθρώπων να ερωτευτούν σφόδρα και να χαθούν στο υγρό τοπίο μιας ωκεάνιας ευτυχίας, η χαμηλή αυτοεκτίμηση παίζει πολύ σημαντικό ρόλο.
Η χαμηλή αυτοεκτίμηση τοποθετεί τον άνθρωπο που αναζητά, σε καταστάσεις που δεν επιτρέπουν να βρει «το κατάλληλο άτομο».
Ο λόγος είναι απλός: αντί ο Κ, η Μ, ο Γ (και πάει λέγοντας) να ζητά και να περιμένει την αγάπη και τον σεβασμό που θα του/της άξιζε... αν αισθανόταν πως αξίζει... η χαμηλή αυτοεκτίμηση τον/την οδηγεί όχι μόνο στο να είναι ικανοποιημένος/η αλλά και να αναζητά άβολες καταστάσεις ή να αποδέχεται τα ψίχουλα στοργής που μπορεί να δώσει ο άλλος.
Η χαμηλή αυτοεκτίμηση σε συνδυασμό με τον κεραυνοβόλο έρωτα, θέτουν σε κίνδυνο την ταυτότητα μας: για να σε αγαπήσουν, μπορείς να αποκτήσεις γούστα, ανάγκες ή συμπεριφορές που δεν σου ανήκουν πραγματικά.
Δηλαδή, η ανάγκη σου για αγάπη είναι τέτοια που μπορεί να σε κάνει κάποιον άλλο εκτός από τον εαυτό σου. Αυτό συμβαίνει πάντα σε όσους υποφέρουν από συναισθηματικό εθισμό. «Γιατί ερωτεύομαι αλλά μετά χάνω το ενδιαφέρον μου;» ρωτά η Σ.
«Στην περίπτωση αυτή μπαίνει στη σκηνή ένας μηχανισμός εξιδανίκευσης (προβολών) και υποτίμησης, ερωτεύεσαι αλλά μετά κουράζεσαι αμέσως από τη σχέση. Στην πράξη, σε αυτή την περίπτωση είσαι εθισμένος στον τρόπο με τον οποίο η αγάπη σε κάνει να νιώθεις, ακολουθώντας, ωστόσο, ένα δυσλειτουργικό σενάριο που έμαθες στα πρώτα παιδικά σου χρόνια», της απαντά ένας κύριος που έχει διαβάσει πολλά πάνω στο θέμα. Στο πρώτο μέρος της αγάπης, όλα είναι τόσο συναρπαστικά, μοιάζει να βρησκόμαστε σε μια φαντασιακή μήτρα. Κάποια στιγμή όμως μοιάζει να βγαίνουμε έξω από αυτή τη μήτρα πρόωρα και όλες οι ιδανικές συνθήκες δεν χάνονται απλά... είναι σα να μην είχαν υπάρξει ποτέ!
Αυτό το σενάριο είναι χαρακτηριστικό για κάποιον που μεγάλωσε με έναν αμφίθυμο φροντιστή, που πέρασε από περιόδους έντονης αγάπης και φροντίδας σε περιόδους συναισθηματικής απόσπασης και παραμέλησης. Αυτοί οι άνθρωποι τείνουν να ερωτεύονται εύκολα και σύντομα βαριούνται τον δεσμό... Δυστυχώς, ακόμη και όταν συναντούν το κατάλληλο άτομο και βιώνουν το αίσθημα της αγάπης, δεν μπορούν να παραμείνουν στη σχέση με ήρεμο τρόπο γιατί δεν μπορούν να ζήσουν τη σχέση με σταθερότητα. Αυτά τα άτομα, οδηγούνται στο να χτίσουν σενάρια ζήλιας ή να προδώσουν τον σύντροφο τους για να βιώσουν τα πρώτα στάδια του έρωτα ή να σπάσουν επανειλημμένα τον δεσμό και μετά να επιστρέψουν στη σχέση και να ξαναζήσουν την αμφιθυμία. Πρόκειται για ένα σενάριο που έχει σε τόσα πολλά σημαδέψει την παιδική τους ηλικία. Τα μοντέλα σχέσεων που σχηματίζονται και εξωτερικεύονται στην παιδική ηλικία μπορούν να τροποποιηθούν, αρκεί να υπάρχει θέληση, υπομονή και επιμονή, αυτά τα τρία είναι τα πιο σημαντικά αγαθά προκειμένου να αντέξουμε την θεραπευτική διαδικασία, ώστε να διαγράψουμε μια νέα πορεία και έναν νέο αστερισμό, εκείνων που δεν ερωτεύονται με πάθος, αλλά αγαπούν σε βάθος…
